توضیحات

آپاندکتومی چیست؟

به عمل جراحی برداشتن آپاندیس، آپاندکتومی گفته می‌شود. آپاندکتومی یک جراحی اورژانسی بسیار رایج است که برای درمان آپاندیسیت یا عارضه التهاب آپاندیس انجام می‌شود

جراحی آپاندکتومی به چه منظور انجام می‌شود؟ عمل جراحی آپاندکتومی اغلب به منظور برداشتن آپاندیس‌هایی که دچار عفونت، التهاب و تورم شده‌اند، انجام می‌شود. در واقع اینها عوارضی است که با عنوان آپاندیسیت شناخته می‌شود. عفونت آپاندیس می‌تواند هنگامی رخ دهد که دهانه این کیسه لوله‌ای شکل توسط باکتری‌ها مسدود شود. بسته شدن دهانه این کیسه کوچک باعث متورم و ملتهب شدن آن می‌شود. ساده‌ترین و سریع‌ترین راه برای درمان عارضه التهاب آپاندیس، برداشتن و خارج کردن آن از شکم است. اگر آپاندیس شما بعد از عفونی شدن فوراً تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است پاره شود و عواقب بسیار وخیمی را به دنبال داشته باشد.

چگونه باید برای جراحی آپاندکتومی آماده شوم؟ شما باید از حداقل ۸ ساعت قبل از عمل آپاندکتومی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. قبل از شروع عمل باید حتماً هر دارویی که با تجویز پزشک یا بدون نسخه مصرف می‌کنید را به پزشک جراح اطلاع بدهید. پزشک به شما می‌گوید که این داروها را قبل و بعد از جراحی آپاندکتومی چگونه باید مصرف کنید.   همچنین هر یک از موارد زیر را باید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید: اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که باردارید. اگر نسبت به لاتکس یا داروهای خاصی از جمله داورهای بی‌حسی، آلرژی یا حساسیت دارید. سابقه ابتلاء به اختلالات خونریزی را دارید.   همچنین شما باید با یک نفر از اعضای خانواده یا دوستانتان هماهنگی لازم را انجام دهید تا بعد از پایان عمل جراحی، شما را به خانه ببرد. جراحی آپاندکتومی غالباً تحت شرایط بیهوشی عمومی انجام می‌شود و شما در طول مدت عمل به حالت خواب خواهید بود. بنابراین تا چند ساعت بعد از پایان جراحی هم خودتان نمی‌توانید رانندگی کنید.   هنگامی که برای جراحی آپاندکتومی به بیمارستان می‌روید، ابتدا پزشک شما پرسش‌هایی در مورد سوابق پزشکی و شرح حالتان می‌پرسد و یک معاینه فیزیکی بر روی شما انجام می‌دهد. در جریان این معاینه، پزشک نقاط مختلف شکم شما را به آرامی فشار می‌دهد تا موقعیت دقیق محل درد را مشخص کند.   در صورتی که عارضه آپاندیسیت خیلی زود تشخیص داده شده باشد، ممکن است پزشک شما آزمایش خون و آزمایش‌های عکسبرداری را نیز برایتان تجویز کند، اما در صورتی که پزشک تشخیص دهد که جراحی آپاندکتومی باید هر چه سریع‌تر انجام شود، احتمالاً دیگر این آزمایش‌ها انجام نخواهد شد.   قبل از شروع عمل آپاندکتومی یک سوزن داخل وریدی برای تزریق مایعات و داروها به شما وصل می‌شود. برای انجام این عمل احتمالاً شما بیهوش خواهید شد، یعنی در طول مدت عمل به حالت خواب خواهید بود. اما در بعضی از موارد هم ممکن است که به جای بیهوشی از بی‌حسی موضعی استفاده شود. در این صورت ناحیه محل عمل به طور موقتی بی‌حس می‌شود و شما با وجود آنکه در طول مدت عمل بیدار هستید اما دردی را احساس نمی‌کنید.

عمل آپاندکتومی چگونه انجام می‌شود؟ به طور کلی عمل آپاندکتومی بر دو نوع است: یکی عمل باز و یکی لاپاراسکوپی. پزشک جراح شما روش مناسب برای انجام این عمل را بر اساس عوامل مختلفی از جمله شدت التهاب آپاندیس و سوابق پزشکی شما انتخاب می‌کند.

آپاندکتومی باز : در عمل جراحی آپاندکتومی باز، پزشک جراح یک بریدگی در سمت راست و پایین شکم شما ایجاد می‌کند و از محل همین بریدگی، آپاندیس را از شکمتان خارج می‌کند. سپس جای این بریدگی را با بخیه می‌بندد. در این روش، پزشک شما این امکان را دارد که اگر آپاندیس پاره شده و محتویات آن در داخل حفره شکم پخش شده باشد، حفره شکمی را تمیز کند. اگر آپاندیس شما پاره شده و عفونت ناشی از آن به سایر اندام‌های داخلی شما سرایت کرده باشد، احتمالاً پزشک شما تصمیم می‌گیرد که جراحی آپاندیس شما را به روش باز انجام دهد. همچنین روش آپاندکتومی باز برای افرادی که قبلاً عمل جراحی باز شکم انجام داده‌اند، گزینه بهتری می‌باشد.

آپاندکتومی لاپاراسکوپی : در عمل آپاندکتومی به روش لاپاراسکوپی، جراح از طریق چند بریدگی کوچک که بر روی شکم شما ایجاد می‌شود، آپاندیس شما را بررسی می‌کند. سپس یک لوله کوچک و باریک به نام کانولا از طریق این بریدگی‌ها به حفره شکم شما وارد می‌شود. از کانولا برای باد کردن شکم شما با گاز دی‌اکسیدکربن استفاده می‌شود. این گاز به جراح امکان می‌دهد که بتواند آپاندیس شما را با وضوح بیشتری ببیند. پس از آنکه گاز دی‌اکسیدکربن وارد شکم شما شد، یک ابزار جراحی به نام لاپاراسکوپ از طریق بریدگی‌های کوچک روی شکم به داخل آن وارد می‌شود. لاپاراسکوپ به شکل یک لوله دراز و نازک است که یک چراغ قوی و یک دوربین با کیفیت بالا در نوک آن تعبیه شده است. این دوربین تصویر داخل حفره شکم را بر روی یک صفحه مانیتور نشان می‌دهد و جراح از این طریق می‌تواند داخل شکم شما را با وضوح بالایی ببیند و ابزار جراحی را به سمت نقطه مورد نظر خود هدایت کند. وقتی که پزشک زائده آپاندیس را در تصویر پیدا کرد، انتهای آن را با بخیه می‌بندد و آن را خارج می‌کند. سپس بریدگی‌های کوچک روی سطح شکم شما تمیز، ضد عفونی، بخیه و پانسمان می‌شود. جراحی لاپاراسکوپی معمولاً بهترین گزینه برای افراد سالمند و بیمارانی که اضافه وزن دارند، می‌باشد. خطرات و عوارض ناشی از این عمل خیلی کمتر از عمل آپاندکتومی باز است و دوره بهبودی بعد از آن هم عموماً خیلی کوتاه‌تر است.

بعد از جراحی آپاندکتومی چه اتفاقی می‌افتد؟ پس از آنکه جراحی آپاندکتومی به پایان رسید، شما به مدت چند ساعت در بیمارستان تحت نظر خواهید بود و سپس مرخص خواهید شد. علائم حیاتی شما از قبیل تنفس و ضربان قلب، به دقت تحت کنترل خواهد بود. همچنین کارکنان بیمارستان مراقبت‌های لازم از نظر بروز واکنش‌های حساسیت نسبت به داروی بیهوشی یا شرایط عمل را از شما انجام خواهند داد.   زمان ترخیص شما از بیمارستان به عوامل زیر بستگی دارد: وضعیت جسمی و حال عمومی شما نوع عمل آپاندکتومی انجام شده برای شما (اعم از باز یا لاپاراسکوپی) واکنش بدن شما نسبت به جراحی   در بعضی از موارد ممکن است لازم باشد که بیمار یک شب در بیمارستان بماند. اگر التهاب آپاندیس شما خیلی شدید نباشد، معمولاً می‌توانید همان روز جراحی از بیمارستان مرخص شوید. اگر جراحی شما تحت شرایط بیهوشی عمومی انجام شده باشد، باید یکی از دوستان یا اعضای خانواده، شما را به خانه ببرد. زیرا تأثیر داروی بیهوشی معمولاً تا چند ساعت بعد همچنان در بدن شما وجود خواهد داشت و رانندگی بعد از عمل جراحی می‌تواند برایتان خطرناک باشد.   در طی چند روز بعد از جراحی آپاندکتومی ممکن است که شما درد خفیفی را در محل بریدگی‌های روی شکم احساس کنید. این درد و ناراحتی باید بعد از یکی دو روز برطرف شود. برای این مدت هم پزشک داروی مسکن مناسبی را برایتان تجویز می‌کند. علاوه بر آن ممکن است پزشک داروی آنتی‌بیوتیک نیز جهت جلوگیری از عفونت بعد از جراحی برایتان تجویز کند. شما هم می‌توانید با تمیز نگه داشتن محل زخم‌ها، خطر بروز عفونت را کاهش دهید.   اگرچه بعد از عمل آپاندکتومی، خطر بروز عفونت به مقدار کمی وجود دارد، اما اغلب بیماران مبتلا به التهاب آپاندیس، جراحی آپاندکتومی را بدون هیچ گونه ناراحتی و عوارضی پشت سر می‌گذارند. البته بهبودی کامل بعد از این جراحی تا حدود ۶ ماه طول می‌کشد. احتمالاً پزشک به شما توصیه می‌کند که در این مدت از انجام فعالیت‌های فیزیکی شدید و تنش‌زا خودداری کنید تا بدنتان با سرعت بیشتری بهبود پیدا کند. همچنین لازم است در حدود ۲ تا ۳ هفته بعد از عمل جراحی آپاندکتومی، یک بار دیگر به پزشک مراجعه کنید تا روند بهبودی شما را بررسی کند.