لوزالمعده‌برداری یا پانکراتکتومی (به انگلیسی: Pancreatectomy) یک واژه پزشکی به معنای حذف تمام یا قسمتی از پانکراس (لوزالمعده) به روش جراحی می‌باشد.

پانکراتکتومی به دو صورت باز و لاپاروسکوپی به انجام می‌رسد. در روش باز یک برش بزرگ بر روی شکم ایجاد می‌شود این در حالی است که در روش لاپاروسکوپی چند برش کوچک جهت ورود ابزارهای جراحی بر روی پوست ایجاد می‌شود. شکم بوسیله گاز که معمولاً از نوع کربن دی‌اکسید می‌باشد پر می‌شود تا جراح دید بهتری از طریق دوربین‌ها به فضای شکمی داشته باشد. اگر پانکراتکتومی به صورت پارشیال باشد جراح عروق را کلمپ و سپس قطع می‌نماید و پانکراس را برای برداشتن آماده می‌کند. اگر بیماری لوزالمعده به عروق یا شریان طحال تهاجم برده باشد این عضو نیز همراه پانکراس برداشته می‌شود.

عمل جراحی برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

اسپلنکتومی در اصطلاح یک عمل جراحی است که برای برداشتن طحال استفاده می‌شود. امروزه دو روش مختلف برای این جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارت از جراحی باز سنتی با ایجاد یک شکاف کامل بر روی بدن و یا جراحی لاپاراسکوپی که در آن برای برداشتن طحال چند شکاف بسیار کوچک روی بدن ایجاد می‌گردد.

موارد استفاده از اسپلنکتومی:

اسپلنکتومی یا عمل جراحی برداشتن طحال ممکن است در شرایط زیر برای بیمار مورد استفاده قرار گیرد:

  • تشکیل لخته خونی
  • پرکاری طحال: در این شرایط طحال بیش از حد لازم فعالیت کرده و باعث وارد شدن آسیب به سلول‌های سالم خون می‌شود.
  • اسپلنومگالی: بزرگ شدن طحال
  • سرطان طحال
  • پرفشاری وریدی: در این شرایط رگ اصلی خون که به کبد وارد می‌شود دچار فشار خون بسیار بالا می‌گردد. این شرایط ممکن است با بسیاری از دلایل مختلف در ارتباط با عملکرد کبد ارتباط داشته باشد که برای مثال در این زمینه می‌توان از ابتلا به سیروز یا سرطان نام برد.
  • سیروز کبد: یک بیماری مزمن کبدی است که در آن بافت آسیب‌دیده با بافت اسکار جایگزین می‌شود. به این ترتیب خون نمی‌توان به راحتی در کبد جریان پیدا کند و این شرایط باعث پرفشاری وریدی می‌شود.
  • لنفوم یا سرطان بافت لنفاوی: این نوع سرطان باعث بزرگ شدن طحال و اسپلنومگالی می‌شود.
  • پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (Idiopathic thrombocytopenic purpura)
  • آنمي اسفروسيت (spherocytic anemia): این نوع از آنمی (کم‌خونی) زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های خونی شکننده شده و در هنگام عبور از طحال دچار آسیب شوند. این نوع کم‌خونی را می‌توان با استفاده از عمل جراحی اسپلنکتومی درمان کرد.
  • آنمی همولیتیک (hemolytic anemia): برخی از انواع آنمی (کم‌خونی) همولیتیک که در آن سلول‌های قرمز خون قبل از بلوغ توسط بدن از بین می‌روند را می‌توان با عمل جراحی اسپلنکتومی درمان کرد.